Jean-Christophe Brisard, Claude Quétel, Dzieci dyktatorów

Stalin, Husajn, Castro - te i inne nazwiska kojarzą się z przemocą i terrorem. Jednak każdy z tych mężczyzn miał swoją rodzinę i dzieci. Czy zastanawialiście się kiedyś, czy tacy dyktatorzy są w stanie wychować potomstwo na "normalnych ludzi"? Czy osoby odpowiedzialne za śmierć tysięcy (a czasem wręcz milionów) istnień są w stanie ukształtować te małe istoty na podobieństwo ludzi, a nie potworów? Czy despoci potrafią w domu, w wolnej chwili okazywać swoim dzieciom ciepłe uczucia?

Niektórzy z opisanych tu ojców mogą was zaskoczyć. Okazuje się bowiem, że gdzieś na dnie ich zatwardziałych serc jest miejsce również na czułość i zachwyt nad swymi dziećmi. W większości przypadków jednak pokręcone psychiki ojców miały niebagatelny wpływ na zwichrowane życie dzieci. To jest ten typ relacji (rodzic-dziecko), których nie da się tak łatwo odciąć grubą kreską. Bardzo często jest też tak, że dzieci dyktatorów mają niewielki wpływ na swoją przyszłość - powinny służyć reżimowi, mają trwać na straży panującej "dynastii" i  służyć ku osobistej chwale swych ojców. A przecież nie każde tego chce. Nie każde z nich zgadza się z polityką swego ojca. Dla niektórych z nich kontynuacja linii politycznej jest jednak czymś całkowicie naturalnym - w ten sposób niektóre dyktatury trwają wiele, wiele lat. Przejęcie sukcesji po ojcu niejednokrotnie doprowadza do bratobójczych walk, ale są i tacy, którzy wręcz ukrywają swoje pochodzenie, wyjeżdżając z dala od rodzinnego kraju. Autorzy książki zafascynowani tematem postanowili zwrócić się o pomoc do reporterów, specjalistów od geopolityki czy historyków. Każdy z tych autorów jest specjalistą od danej dyktatury i ma o niej wiedzę z pierwszej ręki.

Autorzy mocno trzymali się swoich założeń - skupili się głównie na postaciach dzieci dyktatorów. Nie obyło się bez krótkich biogramów ich ojców, co niejednokrotnie systematyzowało moją wiedzę (co innego słyszeć o nazwisku Mubarak czy Łukaszenka, a co innego znać podstawowe fakty z ich życia). W każdym rozdziale przedstawiono również pokrótce ogólną sytuację rodzinną danego dyktatora.

Ich historie są różne, ale mam wrażenie, że z lektury wypływa taki oto wniosek: rodzice mają ogromny wpływ na to, jakie będą ich dzieci. Owszem, otoczenie i warunki środowiska są równie ważne, ale to rodzice kształtują za młodu jeszcze te "gibkie gałązki".

Skondensowane życiorysy despotów utrzymujących swoje kraje w ostrym reżimie siłą rzeczy wymagały wielu dat, co w niektórych momentach może być obciążające dla czytelnika. Stąd moja rada: najlepiej czytać po jednym, dwa rozdziały dziennie. Wtedy nie grozi pomieszanie faktów. Przyznać też muszę, że rozdziały nie są na równym poziomie - jedne czyta się w zaskakująco szybkim tempie, inne niemiłosiernie się dłużą. Wynika to zapewne z ich zróżnicowanego autorstwa. I to chyba największa bolączka tej książki.

"Dzieci dyktatorów" zawierają wiele informacji, o jakich nie mówi się głośno na politycznych salonach, stąd niezaprzeczalna wartość książki. Wartością dodaną są fotografie ukazujące dyktatorów w mało formalnych sytuacjach, na łonie rodziny. 

"Dzieci dyktatorów" z pewnością zaspokoją gusta miłośników historii powszechnej czy miłośników wszelakich biografii, szczególnie tych nietypowych.

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Wydawnictwu ZNAK :-)

Grubość książki: 2,70 cm